سیگار کشیدن یکی از اعتیادآورترین کارهایی است که بسیاری از افراد آن را انجام می‌دهند. بسیاری از افراد با وجود اینکه از مضرات سیگار و سایر دخانیات آگاه‌اند، به‌دلیل دشواری‌های ترک این عادت کماکان به سیگار کشیدن ادامه می‌دهند.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، البته برخی معتقدند که قانونی‌بودن فروش سیگار و در دسترس‌ بودن آن نیز یکی از دلایلی است که افراد سیگار کشیدن را آغاز می‌کنند و به‌سختی قادر به ترک آن هستند. برخی هم معتقدند به‌دلیل آنکه سال‌هاست مصرف‌کنندهٔ سیگار و سایر دخانیات بوده‌اند، ترک کردن آن برای آنها سودی نخواهد داشت و درنهایت مضرات سیگار بر بدن آنها تأثیر گذاشته است. اما یک مطالعهٔ جدید نشان می‌دهد که ترک سیگار در هر سنی می‌تواند تأثیری شگفت‌انگیز بر افزایش امید به‌ زندگی افراد داشته باشد و به عمر آنها اضافه کند. 

یک گروه از محققان در کانادا و نروژ تحلیلی گسترده انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که مهم نیست در چه سنی سیگار کشیدن را ترک می‌کنید، چون هر زمان که این کار را انجام دهید، احتمالاً چند سال به طول عمر خود اضافه خواهید کرد. البته هرچه زودتر سیگار را ترک کنید، سال‌های بیشتری به طول عمر خود اضافه کرده‌اید. 

«پرابات جها» (Prabhat Jha)، دانشمند بهداشت عمومی که در مرکز تحقیقات بهداشتی جهان در «یونیتی هلث» (Unity Health) تورنتو در کانادا فعالیت می‌کند، می‌گوید: «ترک سیگار به‌طرز عجیبی در کاهش خطر مرگ مؤثر است و مردم می‌توانند به‌سرعت از این پاداش استفاده کنند.» 
 
جها و همکارانش می‌گویند که اگر یک سیگاری بتواند تا ۱۰ سال از این عادت بسیار اعتیادآور دوری کند، می‌تواند امیدوار باشد که طول عمرش تقریباً به‌اندازهٔ کسی خواهد بود که در عمرش حتی یک‌بار هم لب به سیگار نزده است. آنها در ادامه توضیح می‌دهند که اگر کسی در هر سنی سیگار را برای کمتر از سه‌ سال ترک کند، به‌طور بالقوه می‌تواند جلوی کاهش پنج‌ سال از عمر خودش را بگیرد و اگر کسی بتواند این کار را ۱۰ سال ادامه دهد، به‌احتمال زیاد یک‌دهه از زندگی‌اش را حفظ می‌کند و طول عمری شبیه به مردم عادی خواهد داشت. هرچه یک فرد سیگاری زودتر تصمیم بگیرد سیگار را کنار بگذارد، به‌طور کلی امید به‌ زندگی‌اش را افزایش خواهد داد.  
 
این نتایج امیدوارکننده، از مطالعهٔ شواهدی در نروژ، بریتانیا، ایالات متدهٔ امریکا و کانادا به‌دست آمده است. دانشمندان حوزهٔ سلامت به‌مدت ۱۵ سال داده‌های مربوط به ۱.۵ میلیون فرد بزرگسال را که در این کشورهای پردرآمد زندگی می‌کردند، مورد بررسی قرار دادند. محققان مرکز تحقیقات جهانی بهداشت در کانادا و دانشگاه نروژ نیز این داده‌ها را با توجه به خطرات کشیدن سیگار تجزیه و تحلیل کردند. 

سیگاری‌هایی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند، بین ۴۰ تا ۸۰ سال سن داشتند و به‌طور متوسط ۱۲ تا ۱۳ سال از عمر خود را در مقایسه با افراد غیرسیگاری از دست داده بودند. بااین‌حال، آنهایی که به مدت ۱۰ سال سیگار را کنار گذاشته بودند، به‌نظر می‌رسید که تقریباً خطر مرگ به‌دلیل عوامل مرتبط با عادت قبلی‌شان از سرشان گذشته است. در این افراد، خطر مرگ ناشی از بیماری‌ها و تهدیدهای سلامتی که مستقیماً با سیگار کشیدن مرتبط است، مانند سکتهٔ مغزی، ایست قلبی یا سرطان به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته بود. جها می‌گوید: «خیلی از مردم فکر می‌کنند که برای ترک سیگار، به‌خصوص در میانسالی، خیلی دیر شده است.» اما مطالعهٔ آنها با این طرز فکر در تضاد است. 
 
مطالعات مشاهده‌ای قبلی نیز یافته‌های این مطالعهٔ جدید را پشتیبانی می‌کنند. در مطالعات قبلی هم مزایای ترک سیگار با افزایش قابل‌توجه امید به‌ زندگی همراه بود که گاهی اوقات این امید به‌ زندگی به ۱۰ سال می‌رسید. جها و همکارانش با تجزیه‌وتحلیل داده‌های مربوط به یک گروه بزرگ از بزرگسالان به اعداد مشابهی رسیدند که سایر پژوهشگران در مطالعات قبلی رسیده بودند. 

البته نتایجی که در این مطالعات به‌ آن دست یافته‌اند، به‌معنای آن نیست که عواقب سیگار کشیدن کاملاً قابل‌برگشت است. محققان می‌گویند در این تجزیه و تحلیل، خطر مرگ ناشی از بیماری‌های ریوی در بین سیگاری‌های سابق کاهشی قابل‌توجه به‌اندازهٔ سایر بیماری‌ها ندارد: «این موضوع، نشان‌دهندهٔ آسیب طولانی‌مدت و برگشت‌ناپذیر راه‌های تنفسی در اثر سیگار کشیدن را نشان می‌دهد.» 

اما باوجوداین، ترک سیگار همچنان بهترین گزینهٔ موجود برای بهبود وضعیت سلامت و عملکرد ریه‌ها در میان افراد سیگاری است. به‌عنوان مثال، اگر فردی که سنی بالاتر از ۴۰ سال دارد، به‌مدت ۱۰ سال سیگار را ترک کند، به‌طور بالقوه احتمال مرگ خود به‌دلیل سرطان را هشت سال به تعویق انداخته است.

درصورتی‌که جامعهٔ آماری نشان می‌دهد افرادی در سن او که هرگز سیگار نکشیده‌اند، احتمال دارد ۱۲ سال بیشتر زندگی کنند. این به‌معنای آن است که کسانی که سیگار را ترک کرده‌اند، در ریسک مرگ بر اثر سرطان به‌نسبت افراد عادی، فقط چهار سال عقب هستند؛ درصورتی‌که سیگاری‌ها ۱۲ سال عقب هستند. 
 
برخی داده‌ها در مطالعات قبلی نیز نشان داده است کسانی که یک دهه از ترک‌کردن سیگارشان گذشته است، نصف افرادی که هنوز به سیگار کشیدن ادامه می‌دهند با خطر ابتلا به سرطان ریه روبه‌رو هستند و بعد از گذشت دو دهه خطر حملهٔ قلبی یا سکتهٔ مغزی برای افرادی که سیگار را ترک کرده‌اند، می‌تواند برابر با افرادی باشد که هرگز سیگار نکشیده‌اند. یافته‌های مطالعهٔ جدید همچنین نشان می‌دهد که چنین مزایایی می‌تواند حتی در زمانی کمتر محقق شود. 

جها می‌گوید: «کمک به ترک سیگار، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای بهبود چشمگیر سلامتی است. اگر در نظر بگیریم که سیگار طوری طراحی شده است که بسیار اعتیادآور باشد، می‌توان بدون نگرانی از مورد قضاوت قرار گرفتن یا برچسب خوردن برای ترک کردن سیگار اقدام کرد.» 
 
متن اصلی این گزارش با عنوان Scientists Reveal What Happens to Your Life Expectancy When You Quit Smoking روز ۲۵ بهمن در Science Alert منتشر شده است.