به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، یک شاخص مهم برای اندازهگیری سطح دشواری اقتصادی در جامعه شاخص فلاکت است. این شاخص از مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری به دست میآید؛ دو شاخصی که در زندگی روزمره افراد به شدت قابل لمس هستند. به همین دلیل از این شاخص به عنوان شاخصی برای سنجش سطح آشفتگی و ناراحتی در مردم نیز نام برده میشود.
تفاوت ساختار اقتصادی در مناطق شهری و روستایی سبب میشود وضعیت تورم و بیکاری نیز در این مناطق متفاوت باشد. آمارها نشان میدهد در پاییز امسال در حالی که شاخص فلاکت در کل کشور برابر با 52 واحد بود، مناطق روستایی شاهد شاخص فلاکت 51.7 واحدی بودند. این یعنی میزان فلاکت در مناطق روستایی 0.3 واحد کمتر از میانگین کشوری بود و بنابراین روستاها از شهرها نیز فلاکت کمتری داشتهاند.
در این گزارش شاخص فلاکت در مناطق روستایی کشور به تفکیک استانها در پاییز 1402 بررسی شده است. بر اساس گزارش اکوایران، این بررسی نشان میدهد شدت فلاکت در روستاهای استان یزد بیش از روستاهای سایر کشور و در روستاهای استان سمنان کمتر از روستاهای سایر کشور بوده است. همچنین در فاصله پاییز 1401 تا پاییز 1402 شاخص فلاکت در روستاهای 15 استان کشور رشد کرده است.
رشد رفاه زندگی مردم یکی از مهمترین اهداف اقتصادی هر کشوری است که در تبلیغات سیاستمداران به خصوص در دورههای رقابت سیاسی از آن زیاد صحبت میشود. رفاه شاخصههای متفاوتی برای سنجش دارد اما یکی از سادهترین و در عین حال پرکاربردترین شاخصهای آن نرخ فلاکت است.
در یک تعریف، این شاخص از جمع نرخ تورم سالانه و نرخ بیکاری به دست میآید. هرچه نرخ تورم بالاتر باشد یعنی قیمتها با سرعت بیشتری رشد کرده، ثبات اقتصادی متزلزل شده و افراد در معیشت روزانه و برنامهریزی برای آینده خود دچار مشکل میشوند. از سوی دیگر هر چه نرخ بیکاری بیشتر باشد، افراد منبع درآمد کمتری دارند و از این ناحیه نیز دچار ناآرامی اقتصادی شدیدی میشوند.
شدیدترین فلاکت در روستاهای استان یزد
در پاییز 1402 میانگین شاخص فلاکت در سطح روستاهای کشور برابر با 51.7 واحد بوده است. اما بررسی این شاخص به تفکیک استانها حاکی از این است که سطح فلاکت در روستاهای 17 استان بیش از میانگین کشوری بوده که رکورد آن در روستاهای یزد برابر با 61.8 واحد بوده است. در مناطق روستایی این استان تورم سالانه در انتهای پاییز برابر با 56.4 درصد و نرخ بیکاری برابر با 5.4 درصد بوده است.
پس از یزد نیز روستاهای چهار محال و بختیاری، کردستان و کرمانشاه در ردههای بعدی قرار گرفتهاند.
از سوی دیگر کمترین میزان فلاکت در روستاهای استان سمنان برابر با 45.6 واحد وجود داشته است. همچنین روستاهای تهران، مازندران و کرمان نیز فلاکت کمتری را نسبت به سایر استانها تجربه کردهاند.
اما بررسی تغییرات شاخص فلاکت نیز میتواند نشان دهد که سطح دشواری اقتصادی در روستاهای چه مناطقی افزایش و در روستاهای چه مناطقی کاهش یافته است.
بیشترین افت فلاکت روستایی در استان قم
محاسبات نشان میدهد از پاییز سال گذشته تا پاییز امسال سطح فلاکت در روستاهای 15 استان یعنی تقریبا نیمی از روستاهای کشور گستردهتر شده است.
در این میان افزایش 10.31 واحدی شاخص فلاکت در روستاهای استان یزد قابل توجه است. در این استان شاخص فلاکت از 51.45 واحد در پاییز 1401 به 61.77 واحد در پاییز سال جاری رسیده است. بررسیها نشان میدهد علت این افزایش قابل توجه افزایش نرخ تورم است. تورم سالانه در روستاهای این استان 11.1 واحد درصد افزایش یافته در حالی که نرخ بیکاری در این مناطق 0.82 واحد درصد کاهش یافته است.
خراسان رضوی، همدان و اصفهان دیگر استانهایی بودهاند که فلاکت در روستاهای آنها رشد زیادی کرده است.
از سوی دیگر شاخص فلاکت در 16 استان نیز کاهش یافته که در میان آنها استان قم در بیشترین افت فلاکت را داشته است. در این استان شاخص فلاکت از 56.85 واحد به 49.62 واحد رسیده و بنابراین 7.23 واحد کم شده است. هرمزگان، کهگیلویه و بویر احمد و کرمان دیگر استانهایی هستند که فلاکت آنها به مقدار قابل ملاحظهای کم شده است.