تلاش‌های چند ساله و حمایت‌هایی که در راستای ارتقای کیفیت و خدمات‌رسانی پیام‌رسان‌های داخلی انجام شده، باعث شد طی یک سال اخیر، چند پیام‌رسان بومی رشد کرده و مورد استقبال کاربران قرار گیرند؛ اما وقوع قطعی‌های گاه و بی‌گاه که به بروز اختلال در نحوه خدمات‌دهی در برخی از این پلتفرم‌ها منجر شده، نارضایتی کاربران را به همراه داشته و ادامه آن می‌تواند زنگ خطری باشد برای متولیان این حوزه که به دنبال جذب مخاطبان بیشترند.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، کارشناسان همواره بر اهمیت حمایت از شبکه‌های اجتماعی بومی تاکید دارند، در این باره حمایت و تقویت پیام‌رسان‌ها یا شبکه‌های اجتماعی داخلی برای رقابت با انواع مشابه خارجی از جمله موضوعاتی است که علاوه بر مجموعه وزارت ارتباطات در جلسات مرکز ملی فضای مجازی هم مورد تاکید مسوولان  قرار گرفته و شکی نیست که اگر وزارت ارتباطات و متولیان امر در اجرای وظایف خود، موانع موجود بر سر راه پیام‌رسان‌های داخلی را بیش از پیش بر دارند، آن‌ها قله‌های موفقیت را فتح خواهند کرد.

طبق بررسی تحلیل‌گران، طی سال‌های گذشته، بدون شک طراحی اپلیکیشن‌های ایرانی بدون ایراد نبوده و البته این موضوع تنها به نمونه‌های بومی مختص نیست چراکه همه اپلیکیشن‌ها در نسخه‌های اولیه خود با مشکلاتی مواجهند اما در راستای فرهنگ‌سازی کاربران برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی باید به نکات مختلفی توجه شود.

پیام‌رسان‌های داخلی در طول چند سال گذشته آغاز به کار کرده و مشغول فعالیت شده‌اند، اما بیش‌ترین نمود استفاده از این ابزارهای داخلی زمانی خود را نشان داد که پیام‌رسان خارجی تلگرام فیلتر شد و این موضوع فرصتی به پیام‌رسان‌های داخلی داد که وارد عرصه رقابت شوند.

در همان سال‌های ابتدایی شکل‌گیری و معرفی پیام‌رسان‌های داخلی، کارشناسان مطرح می‌کردند که مردم پیام‌رسان باکیفیت می‌خواهند و به دلیل نبود کیفیت، سراغ پیام‌رسان‌های بومی نمی‌روند. البته شبکه‌های اجتماعی خارجی مانند تلگرام هم از روز اول خوب نبودند اما رفته‌رفته توانستند ضعف‌های خو را برطرف کنند بنابراین اگر خدمات و اختیاراتی که به شبکه‌هایی مانند واتس‌اپ و اینستاگرام ارائه می‌شود را به پیام‌رسان‌های بومی بدهیم، آنها هم پیشرفت کرده و خدمات خوبی ارائه خواهند کرد.

این حق مردم است که به پیام‌رسان‌های خوب و قابل اتکا وصل شوند. در این راستا، حمایت و توسعه پیام‌رسان‌های داخلی در دولت سیزدهم مورد توجه بیشتری قرار گرفت به گونه‌ای که سال گذشته آیین‌نامه حمایت از کسب‌و کارها و البته پلتفرم‌های داخلی تصویب شد و به موازات آن در طول یک سال گذشته با توجه به حمایت‌های انجام شده کاربران سکوهای داخلی رشد قابل توجهی کرد.

در کنار حمایت‌های دولتی انجام شده، توسعه خدمات پیام‌رسان‌ها هم سبب رشد کاربران و در نهایت ایجاد بازخورد مثبت شده است. به طور مثال سال گذشته پیام‌رسان‌های داخلی درصدد بودند قابلیت تماس صوتی را برای کاربران خود اضافه کنند. این امکان به دنبال گلایه برخی کاربران ساکن کشورهای دیگر که مایل به برقراری ارتباطات با اعضای خانواده خود بودند ایجاد شد و به دنبال رضایت‌بخش بودن این طرح اخیرا یک پیام‌رسان داخلی دیگر هم دارای این قابلیت شده است.

البته تلاش برای کسب رضایت، اعتماد عمومی و به صورت کلی تعداد کاربران پیام‌رسان‌های داخلی صرفا به ایجاد قابلیت تماس صوتی و تصویری یا ارائه دیگر خدمات محدود نشد و اوایل سال جاری پیام‌رسان‌های داخلی طی یک اقدام برای سهولت در برقراری ارتباط کاربران به یک دیگر متصل شدند. این اقدام در واقع به دنبال نارضایتی کاربران از تعدد پیام‌رسان‌های داخلی و سختی ارتباط بین کاربران انجام شد که در نهایت پیشنهاد ایجاد امکان ارتباط بین پیام‌رسان‌های داخلی مورد توجه قرار گرفت و فاز اول این طرح پس از چندماه انتظار اردیبهشت ماه رونمایی شد.

اما اکنون و در شرایطی که پلتفرم‌های داخلی توسعه یافته و بیش از گذشته مورد اقبال مردم قرار گرفته‌اند، شاهد اختلال‌هایی که گاهی اوقات در سکوها و پلتفرم‌های داخلی رخ می‌دهد، هستیم که ادامه آن می‌تواند نتیجه معکوسی به همراه داشته باشد و استفاده مردم از پیام‌رسان‌های داخلی کم و به موازات استقبال از پیام‌رسان‌های خارجی بیشتر شود.

برخی پیام‌رسان‌های داخلی از ابتدای سال تاکنون سه بار با اختلال رو به رو شدند که نارضایتی کاربران را به همراه داشته است؛ به طور مثال اردیبهشت ماه با اعلام کاربران فضای مجازی برخی پیام‌رسان‌های داخلی از جمله، ایتا، بله و ویراستی از دسترس خارج شدند که علت آن از سوی روابط عمومی وزارت ارتباطات بروز مشکل در تامین برق در یکی از دیتاسنترهای شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام شد.

دو اختلال دیگر به روزهای گذشته مربوط می‌شود که یک پیام رسان داخلی(ایتا) دوبار دچار اختلال شد و امکان ارسال پیام وجود نداشت. مدیرعامل این پیام‌رسان توضیح داد عملیات ارتقای سیستم‌ها بیش از پیش‌بینی اولیه زمان‌بر شده و همچنان ادامه دارد و برای داده‌های کاربران مشکلی به‌وجود نیامده است.

موضوعی که رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بعد از دومین اختلال رخ داده آن هم به فاصله یک هفته به آن اشاره کرده و تاکید کرد که به دلیل استقبال مردم از این پیام‌رسان لازم است که پیام‌رسان زیرساخت‌های خود را به سرعت توسعه دهد، بنابراین اطلاعیه‌ای را منتشر و اعلام کرد که در بامداد روز جمعه از ساعت یک تا پنج صبح به دلیل لزوم ارتقای زیرساخت‌ها ممکن است کاربران دچار اختلال‌هایی شوند اما متاسفانه فرآیند ارتقای زیرساخت این پیام‌رسان طول کشیده و مشکلاتی را برای کاربران ایجاد کرده است.

این مقام مسئول همچنین درباره تمهیدات در نظر گرفته برای جبران این موضوع برای کاربران تشریح کرد از دو روز گذشته این شرکت اعلام کرده است که بسته‌های تخفیفی را برای تبلیغات کسب و کارها در این سکو فراهم کرده و در همین دو روز گذشته هم با استقبال خوبی از سوی کاربران مواجه شده است. ما در وزارت ارتباطات الزام کرده‌ایم که حتما بسته ۵۰ درصدی تخفیفی برای کسب و کارها تمدید شود و این شرکت هم این تمدید را انجام داده است.

هرچند پیام‌رسان‌ها خودشان وظیفه ایجاد ساختار نرم‌افزار و قابلیت‌های پیام‌رسان را برعهده دارند اما به نظر می‌رسد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مسئول به‌کارگیری تمهیدات لازم از جمله کمک به تامین زیرساخت‌های شبکه‌ای، ذخیره‌سازی و امنیتی و نیز به حداقل رساندن هزینه‌های مرتبط با مصرف پهنای باند پیام‌رسان‌هاست و براساس این نقش، این وزارتخانه اقداماتی را دراین خصوص انجام داده، البته باید این نکته را هم در نظر داشت که تامین تمامی نیازهای پیام‌رسان‌ها، موضوعی زمان‌بر است.

یکی از اقداماتی که  وزارت ارتباطات در این زمینه انجام داده ابر خدمات پایه است به عبارتی این وزارت خانه شرایط و زیرساختی فراهم کرده که برخی پیام‌رسان‌ها از جمله ایتا که چند روز گذشته اختلال داشت تا پایان سال به صورت کامل برروی ابر خدمات پایه این وزارتخانه مستقر شوند، تا پایداری آن افرایش پیدا کند.

هرچند این را هم باید در نظر گرفت که پیام‌رسان‌های داخلی کم‌تر از یک سال برای شکل‌گیری و توسعه فعالیت‌ها فرصت داشته‌اند و این فرصت با تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی همراه شده که منطبق‌سازی را برای فراهم‌کنندگان خدمات داخلی را دشوار کرده و طبیعی است که کسب دانش مورد نیاز، بومی‌سازی و تسلط بر ایجاد و توسعه پیام‌رسان داخلی، زمان‌بر خواهد بود.

با این حال این سوال مطرح می‌شود اکنون و در شرایطی که طبق آمار و ارقام اعلامی از سوی مسوولان، مردم به پلتفرم‌ها و سکوهای بومی اعتماد کرده‌اند و زندگی و کسب‌و کار خود را به پیام‌رسان‌های داخلی منتقل کردند، چرا سکوها سریعتر تمهیدات لازم را برای ارائه بهتر سرویس در نظر نمی‌گیرند؟ آیا بهتر نبود زودتر از این، برای زمانی که کاربران سکوهای بومی رشد قابل توجهی داشته و روزانه و ماهانه میزبان حضور آن است، زیرساخت‌های فنی لازم را فراهم می‌کردند؟ پاسخ به این سوالات از اهمیت بسیاری برخوردار است چرا که ادامه روند اختلال‌ها، خطر مهاجرت کاربران به پیام‌رسان‌های خارجی را به دنبال خواهد داشت.