«جوکر» به طور کلی برنامه‌ای است که حضور آن به شبکه نمایش خانگی رونق می‌بخشد و می‌تواند به فضای هنری گونه کمدی کمک شایانی کند. اما نباید فراموش کرد که اثر هنری باید بتواند سطحی از آموزندگی را در خود جای دهد و از عناصر نامطلوب مثل شوخی‌های جنسی تا حد امکان فاصله بگیرد.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، طنز یکی از جدی‌ترین گونه‌هایی است که می‌توان به واسطه آن حرف‌های عمیق و اساسی زد. در کشور ما هم استفاده از هنر طنز پیشینه‌ای طولانی دارد. به عنوان مثال شوخی و فکاهی از سال‌ها پیش در ادبیات فارسی جا داشته است. اما رسانه‌های تصویری، فرصت بی‌نظیری فراهم ساخته‌اند تا بتوان با استفاده از گونه کمدی، ابتدا اثر دلپذیری ساخت که بیننده آن را بپسندد و در ادامه مفاهیم و محتوایی منتقل کرد که بر جان مخاطب بنشیند. اما کدام محصول طنز است که معیارهای لازم را دارد و  می‌توان به آن دل سپرد.

سال‌ها در تلویزیون و سینما بهترین آثار طنز تولید می‌شد. لیست فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی با حال و هوای کمدی بسیار است. از سریال‌های خیابان خلوت‌کن نود قسمتی که مهران مدیری، رضا عطاران، مهران غفوریان، سروش صحت و دیگران می‌ساختند تا آثار سینمایی مثل «اجاره‌نشین‌ها»، «مومیایی 3» و محصولات بیشمار دیگری که تنور گونه کمدی را در فضای هنر کشور گرم کرده بودند. البته در زمان حاضر هم، کم و بیش آثار خوبی ساخته می‌شود که می‌توان به آن اعتنا کرد.

 شبکه‌ نمایش خانگی هم بستر جدیدی است که طی چند سال اخیر به گزینه‌های روی میز بینندگان آثار نمایشی اضافه شده است. طبیعتا طنزسازان به این عرصه هم وارد شده و با ساخت اثر، خود را در معرض نگاه مخاطبان قرار داده‌اند. اما یکی از اشکال ساخت کمدی، برنامه‌های موسوم به رئالیتی‌شو است که بعضا توسط پلتفرم‌ها تولید می‌شوند. برجسته‌ترین و پرطرفدارترین این گونه از برنامه‌ها، «جوکر» ساخته احسان علیخانی است. «جوکر» به تازگی وارد فصل دوم شده و طی پخش‌های خود توانسته توجه بینندگان قابل توجهی را خود جلب کند.

 علیخانی همواره نشان داده که برنامه‌ساز موفقی است و قریب به اتفاق ساخته‌هایش در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی پربیننده بوده است. اساسا ساخت برنامه‌هایی مثل «جوکر» بسیار مبارک است و می‌تواند تبعات مثبتی را در پی داشته باشد. از این جهت که بایستی آثار ساخته شده در همه بسترها تنوع لازم را داشته باشد. از طرف دیگر خندیدن و شاد بودن نیاز جامعه ماست و به واسطه برنامه‌های طنز می‌توان به افزایش نشاط اجتماعی کمک کرد.

 «جوکر» برگرفته از الگویی خارج از مرزهای ماست که تا حدی بومی‌سازی شده است. این اثر طی فصل اول خود نشان داد، ظرفیت این را دارد تا برنامه‌ای باشد که همه اقشار جامعه بتوانند بدون دغدغه نظاره‌گر آن باشند. اکنون متاسفانه برخی از عناصر موجود در این برنامه پربیننده، مطلوب نیست. البته مطلوب نبودن این اثر را می‌توان از چند جهت مورد بررسی قرار داد. اولین جهت، نام این برنامه است که کاملا برگرفته از مولفه‌های فرنگی است. به علاوه درون برنامه از صدای زنگی استفاده می‌شود که یادآور سریال «بازی‌مرکب» ساخته نتفلیکس است. این صدای زنگ ممکن است بیننده را به یاد ناقوس مرگی بیاندازد که در محتوای سریال وجود داشت.

 در متن برنامه اما ابتکارات مثبتی هم یافت می‌شود. بازیگرانی در این برنامه حضور پیدا کرده‌اند که تجربه کار طولانی مدت در زمینه طنز را دارند، اما با این وجود ابعاد دیگری از طنازی آنان در «جوکر» کشف شد. شاید پس از این برنامه بود که توانمندی بازیگرانی چون غلامرضا نیکخواه، عباس جمشیدی فر و ایمان صفا بیشتر از قبل آشکار شد. حضور برخی پیشکسوتان فراموش شده مثل محمد شیری و اصغر سمسارزاده از دیگر امتیازات «جوکر» است.

بخش دیگری از عناصر نامطلوب برنامه احسان علیخانی به شوخی‌های زننده‌ای بر می‌گردد که ممکن است دیدن جوکر را با خانواده سخت کند. حضور بازیگران و هنرمندانی که سال‌ها در تلویزیون مردم را با استفاده از شوخی‌های استاندارد خندانده‌اند، نشان می‌دهد که می‌توان جوکر زیبایی ساخت که همه اقشار مردم بدون هیچ نگرانی بتوانند آن را ببینند. اما متاسفانه شوخی‌هایی که دستاویزی از مسائل غیراخلاقی در آن ها یافت می شود در «جوکر2» پررنگ است و این انتقادی جدی نسبت به این اثر پربیینده وجود دارد.

برخی از کارشناسان هم نسبت به برخی از موارد ذکر شده واکنش نشان داده‌اند. در همین راستا محمد رضا عباسیان کارشناس فرهنگی در گفتگویی عنوان کرده که ما در زمینه ساخت برنامه‌های سرگرمی و طنز به حداقل‌ها قانع شده‌ایم و لحظات جذابی که خنده ایجاد می‌کند، ما را راضی کرده است. به عنوان مثال برنامه «جوکر 1» شاید به حد مطلوب آموزنده نبود، اما دیدن آن در چارچوب یک برنامه فرهنگی برای مخاطب ضرر نداشت اما در دو قسمت پخش شده از «جوکر 2» حجم بالایی از شوخی‌های زننده وجود دارد.

همچنین عباسیان اشاره می کند که به نظر می‌رسد مسئولین پلتفرم‌ها برای مخاطب بیشتر به شکستن برخی حریم‌ها تن می‌دهند. ما دلیل این موضوع را نمی‌دانیم و فقط می‌توانیم نگرانی خود را ابراز کنیم.

 «جوکر» به طور کلی برنامه‌ای است که حضور آن به شبکه نمایش خانگی رونق می‌بخشد و می‌تواند به فضای هنری گونه کمدی کمک شایانی کند. اما نباید فراموش کرد که اثر هنری باید بتواند سطحی از آموزندگی را در خود جای دهد و از عناصر نامطلوب مثل شوخی‌های جنسی تا حد امکان فاصله بگیرد.