کمیته میراث جهانی یکی از دو نهاد حاکم بر کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان است. این سازمان از نمایندگان ۲۱ کشور که از میان ۱۹۵ کشور عضو کنوانسیون انتخاب شده‌اند تشکیل شده است. این کمیته مسئول اجرای کنوانسیون، بررسی پیشنهادهای جدید برای ثبت در فهرست میراث جهانی و ارزیابی وضعیت حفاظت از مکان‌هایی است که قبلاً ثبت شده‌اند.

 

این کمیته از دوم تا چهارم مردادماه (۲۳ تا ۲۵ جولای) وضعیت حفاظت از ۱۲۴ مکان را که قبلاً در فهرست میراث جهانی ثبت شده‌اند بررسی خواهد کرد، که ۵۷ مورد از آنها در فهرست میراث جهانی در خطر هستند. از پنجم تا هشتم مردادماه (۲۶ تا۲۹ جولای ۲۰۲۴)، کمیته پرونده ۲۷ مکان پیشنهادی برای ثبت در فهرست میراث جهانی را بررسی خواهد کرد. سایت‌ها براساس دسته‌بندیِ طبیعی، مختلط و فرهنگی بررسی خواهند شد.

 

 بورکینافاسو، چین، آلمان، هند، ایتالیا، ایران، ژاپن، اردن، کنیا، مالزی، پاناما، پرتغال، رومانی، روسیه، عربستان، آفریقای جنوبی، تایلند، بوسنی و هرزگوین، برزیل، بریتانیا، اتیوپی، فرانسه از جمله کشورهایی هستند که ۲۷ مکان را به یونسکو برای ثبت جهانی پیشنهاد کرده‌اند. در این بین، برخی کشورها از جمله چین، رومانی و آفریقای جنوبی دو پرونده پیشنهادی دارند.

 

از ایران نیز پرونده «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» برای بررسی در کمیته میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شده است، درحالی که شورای جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) در گزارش نهایی، آن را «دیفر» کرده و خواستار تعلیق آن شده است. علیرضا ایزدی، مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تایید ملاحظاتی که به این پرونده وارد شده، اما گفته است که «رونده اولیه ثبت جهانی «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» که در گذشته تهیه شده بود در فرآیند بررسی کمیته میراث جهانی با ملاحظات محتوایی روبرو شد. پس از آن در معاونت میراث‌فرهنگی با پیگیری مستمر و با مدیریت قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کمیته‌ای برای بررسی و اتخاد راهکار با مشارکت متخصصان مرتبط و تهیه‌کنندگان پرونده اولیه تشکیل شد و تدبیر اتخاذ شده در کمیته منجر به بازیابی پرونده با تغییراتی شد و پرونده جدید در دستور کار اجلاس آتی ثبت‌جهانی قرار گرفته است.»

 

تا کنون ۲۷ اثر تاریخی و طبیعی ایران در یونسکو ثبت شده است، که شامل چغازنبیل، تخت جمشید، میدان نقش جهان اصفهان، تخت سلیمان، چشم‌انداز فرهنگی ارگ بم، پاسارگاد، گنبد سلطانیه، سنگ‌نبشته بیستون، مجموعه آثار رهبانی ارامنه، سازه‌های آبی شوشتر، بازار تاریخی تبریز، آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، باغ ایرانی، مسجد جامع اصفهان، برج گنبد قابوس، کاخ گلستان، شهر سوخته، چشم‌انداز فرهنگی میمند، شوش، قنات ایرانی، دشت لوت، شهر تاریخی یزد، چشم‌انداز باستان‌شناسی ساسانی منطقه فارس، جنگل‌های هیرکانی، راه‌آهن سراسری ایران و چشم‌انداز فرهنگی اورامانات و کاروانسراهای تاریخی ایران است.