متخصصان تغییرات اقلیمی اروپا، برخی از قوی‌ترین شواهد را ارائه کرده‌اند که نشان می‌دهد اهداف کلیدی در کاهش گرمایش جهانی محقق نشده است.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، تازه‌ترین گزارش سرویس تغییرات آب‌وهوایی کوپرنیک حاکی است جهان برای اولین بار در یک دوره ۱۲ ماهه، شاهد میانگین دمای بیش از ۱.۵ درجه بالاتر از سطح قبل از دوره صنعتی‎‌شدن بوده که رکوردی دیگر در روند گرمایش زمین محسوب می‌شود.

هدف ۱.۵ درجه کمتر از یک دهه پیش در اجلاس مهم آب و هوای پاریس تعیین شد، جایی که دانشمندان هشدار دادند که گرمایش بیش از این سطح در طول سالیان متمادی عواقب شدید جهانی خواهد داشت.

داده‌های سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیک درباره سال گذشته (۲۰۲۳) نشان می‌دهد که دما با سرعت نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است و دما بین فوریه ۲۰۲۳ تا ژانویه ۲۰۲۴ میلادی (سال جاری) ۱.۵۲ درجه سانتیگراد افزایش یافته است.



کوپرنیک در عین حال می‌گوید هشت ماه گذشته، داغ‌ترین ماه‌های ثبت شده بوده و افزایش دمای دریا حتی چشم‌گیرتر است.

بر اساس یک گزارش مهم سازمان ملل در سال ۲۰۱۸ میلادی، در صورت ۲ درجه افزایش دما، به جای ۱.۵ درجه، خطر تغییرات اقلیمی مانند گرمای شدید، بالا آمدن سطح آب دریاها و از بین رفتن حیات وحش، بسیار بیشتر می‌شود.

به گزارش بی بی سی، پروفسور «لیز بنتلی»، مدیر اجرایی انجمن رویال هواشناسی انگلیس می‌گوید: عبور از یک و نیم درجه سانتیگراد در میانگین سالانه بسیار مهم است. این یک گام دیگر در جهت اشتباه است ولی ما می‌دانیم که باید چه کار کنیم.

محققان بر این نکته تاکید می‌کنند که انسان‌ها هنوز هم می‌توانند در روند گرمایش جهان تفاوت ایجاد کنند از جمله اینکه فناوری‌های سبز مانند انرژی‌های تجدیدپذیر و وسایل نقلیه الکتریکی در بسیاری از نقاط جهان رونق گرفته است.

این بدان معنا است که برخی از بدترین سناریوهای گرمایش زمین، مثلا افزایش میانگین دمای ۴ درجه سانتیگراد یا بیشتر در این قرن که تصور آن در یک دهه پیش ممکن بود، حالا بر اساس سیاست‌ها و تعهدات فعلی بسیار کمتر در نظر گرفته می‌شوند.

چرا مرز ۱.۵ درجه سانتیگراد در طول سال گذشته شکسته شد؟
روند گرمایش زمین،‌ بدون شک ناشی از فعالیت‌های انسان است و بیشتر از سوزاندن سوخت‌های فسیلی حاصل می‌شود که گازهای گرمایشی مانند دی اکسید کربن آزاد می‌کند. در این باره تقریبا اجماع وجود دارد.

اما در عین حال در ماه‌های اخیر، یک پدیده طبیعی به نام «ال‌نینو» نیز دمای هوا را افزایش داده است، اگرچه معمولا این پدیده فقط حدود دو دهم سانتیگراد موجب افزایش دما می‌شود.



پیش‌تر دانشمندان آمریکایی فعال شدن اِل‌نینو را تایید کرده‌اند که به گفته آنها گرمایش زمین را که به دلیل سوخت‌های فسیلی در جریان است، تشدید خواهد کرد.

میانگین دمای هوا در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ از زمان فعال شدن «ال‌نینو»، تقریبا هر روز از ۱.۵ درجه سانتیگراد عبور کرد و در سال ۲۰۲۴ هم تاکنون این روند افزایشی ادامه یافته است.

پدیده ‌«اِل‌ نینو» چیست؟
شبکه سی‌ان‌ان در گزارشی که پیش‌تر در این زمینه منتشر کرده است، می‌نویسد بادهایی که از شرق به غرب می‌وزند، آب گرم را در غرب اقیانوس آرام محصور می‌کنند و آن را به سمت اندونزی و استرالیا می‌رانند. اما طی بروز پدیده ال نینو، این بادها آهسته می‌شوند و حتی ممکن است جهتشان را وارونه کنند و این به آب‌های گرم‌تر امکان می‌دهد به سمت شرق تا آمریکای جنوبی پراکنده شوند.

دانشمندان همچنان تلاش می‌کنند برای دلیل چنین رخدادی پاسخی بیابند و می‌خواهند بدانند که چرا کند شدن این بادها می‌تواند هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه یابد.

ال‌ نینو یکی از الگوهای آب‌وهوایی در مقیاس بزرگ به شمار می‌رود و به صورت پی‌درپی‌ رخ می‌دهد و بر آب‌وهوای جهان اثر می‌گذارد. این پدیده هر دو تا هفت سال یک بار، با شدت‌های متفاوت بروز می‌کند و در جریان آن، ممکن است آب‌های شرق اقیانوس آرام تا چهار درجه سانتیگراد گرم‌تر از حد معمول باشند.

ال‌ نینو که در زبان اسپانیایی به معنای «پسرک» است، نسخه وارونه الگوی اقلیمی آب‌وهوایی لا نینا یا «دخترک» به شمار می‌رود.

به نوشته ایندیپندنت، یک ال‌ نینو قدرتمند جو را گرم می‌کند و الگوهای گردش را در سراسر جهان تغییر می‌دهد. این موضوع به‌ویژه می‌تواند بر رودباد یا جت‌استریم ــ نوار باریکی از باد شدید در اتمسفر فوقانی‌ ــ بر فراز اقیانوس آرام که با قدرتمندتر شدن، طوفان‌های مکرر و شدیدی را در غرب ایالات متحده به‌ویژه در کالیفرنیا و در امتداد سواحل غربی آمریکای جنوبی ایجاد می‌کند، اثر بگذارد.

البته اتمسفر چیزی شبیه به یک بازی در مجموع صفر است؛ به این معنی که باران بیشتر در آمریکای شمالی و جنوبی به بهای میزان بارش معمولی در جنوب آسیا و استرالیا تمام می‌شود که به نوبه خود می‌تواند این مناطق را با خشکسالی مواجه کند.



ال‌ نینو حتی با این اثر نیز شناخته شده است که سبب بروز سیل شدید در بخش‌های شرقی آفریقا می‌شود؛ پدیده‌ای که به رانش زمین، افزایش بیماری‌های ناشی از آب و حتی کمبود مواد غذایی می‌انجامد. سیل شدید در شرق آفریقا زمانی رخ می‌دهد که بخش‌های شمالی و جنوبی این قاره با خشکسالی شدید مواجه می‌شوند.

یک ال‌ نینو قدرتمند همچنین بر فصل‌های طوفان در سراسر سیاره نیز اثر می‌گذارد. هرچه اقیانوس آرام گرم‌تر باشد، تعداد طوفان‌ها نیز بیشتر می‌شود، در حالی که در اقیانوس اطلس، طوفان‌های کمتری شکل می‌گیرد؛ چرا که افزایش بادها در سطوح بالایی مانع از ایجاد این طوفان‌ها می‌شود. این دقیقا اتفاقی است که در فصل طوفان سال ۲۰۱۵ رخ داد و اقیانوس آرام رکوردهای آب‌وهوایی را شکست، در حالی که اقیانوس اطلس سالی نسبتا آرام را پشت سر گذاشت.

ال‌ نینو همچنین ممکن است بر میزان بارندگی در ایالات متحده و ماهی‌های اقیانوس نیز تاثیر بگذارد. مانند دانه‌های برف، هیچ دو ال نینویی نیز دقیقا مشابه یکدیگر نیستند. به عنوان نمونه، منطقه‌ای با آب گرم‌تر در شمال اقیانوس آرام که در جریان رویداد ال نینو حد فاصل سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ به «لکه» معروف شد، در جریان ال نینو سال ۱۹۹۷ وجود نداشت.

در عین حال در طول سال‌های معمولی ال نینو، در جنوب‌غربی و جنوب‌شرقی ایالات متحده باران بیشتری می‌بارد، در حالی که شمال با آب‌وهوای بسیار خشک و گرم‌تری مواجه می‌شود.

آب‌وهوا تنها چیزی نیست که ال نینو بر آن اثر می‌گذارد. آب‌های سطحی گرم‌تر در شرق اقیانوس آرام ماهی‌های آب‌سرد را که در صنعت ماهیگیری بیشتر مناطق آمریکای لاتین بسیار اهمیت دارند، از آنجا دور می‌کنند. در واقع، ماهیگیران این منطقه بودند که متوجه این پدیده شدند و نامش را «پسرک» یا «فرزند مسیح» در زبان اسپانیایی گذاشتند، چرا که این پدیده اغلب حوالی کریسمس ظاهر می‌شد.

تاثیر بحران تغییرات اقلیمی بر ال نینو هنوز مورد بحث است. برخی مطالعات اخیر نشان می‌دهند که تغییرات اقلیمی ممکن است آثار ال نینو را بدتر کند. در عین حال، احتمال اینکه تعداد ال نینو با گرم شدن سیاره بیشتر شود، وجود ندارد اما تحقیقات دیگری نیز نشان می‌دهند که احتمال بروز ال نینوهای قدرتمندتر در چنین شرایطی دو برابر خواهد شد.

یکی از محتمل‌ترین عوارض جانبی گرمایش جهانی بارش‌های شدیدتر است؛ چرا که دمای گرم‌تر می‌تواند بخار آب بیشتری را در جو نگه دارد و این می‌تواند سیل‌های ناشی از ال نینو را قدرتمندتر و ویرانگرتر کند.

هشدار سازمان ملل درباره احتمال رکوردشکنی گرما در ۲۰۲۴
سازمان ملل متحد چندی پیش هشدار داد سال جاری میلادی (۲۰۲۴) تحت تاثیر پدیده ال‌نینو، ممکن است گرم‌تر از سال ۲۰۲۳ باشد که در این صورت، رکورد گرم‌ترین سال زمین دوباره خواهد شکست.

به گزارش ایسنا، در همین ارتباط سازمان ملل متحد خواستار کاهش شدید انتشار گازهای گلخانه‌ای برای مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی شد.

سازمان جهانی هواشناسی سازمان ملل متحد اعلام کرد که بین ماه‌های ژوئن تا دسامبر، رکوردهای دمایی ماهانه جدیدی ثبت می‌شود و به‌ علت  پدیده ال نینو این الگو احتمالا ادامه خواهد داشت.

اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا نیز پیش‌بینی کرده است که احتمال دارد سال ۲۰۲۴ گرم‌تر از سال ۲۰۲۳ باشد و ۹۹ درصد اطمینان دارد که سال ۲۰۲۴ جزو پنج رتبه اول گرم‌ترین سال‌های ثبت‌شده در تاریخ زمین خواهد بود.

آژانس آب‌ و هوای سازمان ملل متحد اعلام کرد ژوئیه و اوت سال گذشته گرم‌ترین ماه‌های ثبت‌شده در تاریخ زمین بود و رسما تایید کرد که سال ۲۰۲۳ با اختلاف زیادی گرم‌ترین سال ثبت‌ شده بوده است. این نهاد اعلام کرد در سال ۲۰۲۳ میانگین سالانه دمای جهان ۱.۴۵ درجه سانتی‌گراد بیشتر از دمای قبل از صنعتی شدن (۱۸۵۰-۱۹۰۰) بوده است.

الگوی آب‌ و هوایی طبیعی که معمولا با افزایش گرما در سرتاسر جهان همراه است، معمولا دمای کره زمین را در سال بعدی افزایش می‌دهد. با توجه به اینکه ال‌ نینو در اوجش معمولا بیشترین تاثیر را بر دمای جهان دارد، سال ۲۰۲۴ ممکن است حتی گرم‌تر از سال گذشته باشد.‌