کلمه هاوینگ بیت کوین یا دقیقتر بگوییم هوینگ بیت کوین را همراه با سختی استخراج بیت کوین می دانیم اما هاوینگ یعنی نصف شدن. با این رخداد پاداش داده شده به ماینر ها نصف می شود. از این رو می گویند استخراج سخت شد. چه نکته ای باعث پدیده هاوینگ می شود؟ بازه زمانی هاوینگ؟ چرا هاوینگ؟ سوالاتی که به آنها می پردازیم.
به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، ارزهای دیجیتال ابزاری برای ذخیرهٔ ارزش و راهکاری برای در امان ماندن از تورم؛ اینها همه اصطلاحاتی هستند که برای توصیف بیت کوین به کار گرفته می‌شوند. اما چه پدیده‌ای باعث می‌شود که بیت کوین در برابر تورم مقاوم باشد؟ سازوکار شبکهٔ بیت کوین برای در امان ماندن از تورم در بلندمدت چیست؟ پاسخ این سوالات در هاوینگ یا نصف شدن پاداش استخراج بلاک‌های بیت کوین نهفته است. با این پدیده که یکی از مهم‌ترین اصطلاحات ارز دیجیتال است، اثرات آن بر شبکه و قیمت بیت کوین، تاریخچهٔ آن و هاوینگ در رمزارزهای غیر از بیت کوین بیشتر آشنا شویم.
هاوینگ چیست؟
هاوینگ یا هالوینگ (halving) در لغت به‌معنی «نصف شدن» است؛ اما این کلمه در شبکه بیت کوین معنایی بیش از این با خود به همراه دارد. هاوینگ یک اتفاقِ از پیش برنامه‌ریزی‌شده در پروتکل بیت کوین است که بعد از استخراج هر ۲۱۰ هزار بلاک یا تقریبا هر چهار سال یک بار اتفاق می‌افتد. در رویداد هاوینگ بیت کوین، پاداشی که ماینرها برای استخراج هر بلاک دریافت می‌کنند نصف می‌شود. با نصف شدن پاداش بلاک‌ها، بیت کوین‌های کمتری تولید شده و تورم کاهش می‌یابد.
هاوینگ چگونه اتفاق می‌افتد؟
در شبکهٔ بیت کوین از فناوری زیرساختی بلاک چین استفاده شده است. بلاک چین زنجیره‌ای به‌هم‌پیوسته از بلاک‌ها است و هر بلاک حاوی اطلاعات تراکنش‌ها است. وظیفهٔ تولید این بلاک‌ها و تایید تراکنش‌ها، برعهدهٔ ماینرهاست. ماینرها افرادی هستند که قدرت پردازش دستگاه‌های استخراج خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهند تا ضمن پردازش تراکنش‌ها و تامین امنیت شبکه، پاداشی نیز دریافت کنند.
پاداش دریافتی ماینرها به دو بخش تقسیم می‌شود؛ کارمزد تراکنش‌ها و پاداش استخراج بلاک. بخشی که در پدیدهٔ هاوینگ با آن سروکار داریم، پاداش استخراج بلاک است.
در روزهای ابتدایی پیدایش بیت کوین، این پاداش ۵۰ بیت کوین بود. یعنی با ایجاد شدن هر بلاک، ۵۰ واحد بیت کوین جدید تولید شده و به ماینری که بلاک را استخراج کرده تعلق می‌گرفت. این روند تنها تا بلاک شماره ۲۱۰ هزار (سال ۲۰۱۲) ادامه داشت. در این بلاک، اولین هاوینگ بیت کوین رخ داده و پاداشی که از استخراج هر بلاک به ماینر تعلق می‌گرفت نصف شده و به ۲۵ بیت کوین رسید. این روند هر ۲۱۰ هزار بلاک یک بار اتفاق می‌افتد و از ابتدا در کد بیت کوین برنامه‌ریزی شده است. هوینگ بیت کوین تا جایی ادامه خواهد داشت که دیگر هیچ بیت کوینی برای استخراج باقی نماند.
هاوینگ بیت کوین چرا اتفاق می‌افتد؟
بسیاری از افراد از مکانیزم عرضهٔ ارزهای فیات ناآگاه هستند. برخی تصور می‌کنند که هر مقدار ارز فیات که به‌صورت فیزیکی یا دیجیتالی ضرب می‌شود، داری پشتوانهٔ طلا است؛ اما واقعیت این است این پول‌ها بی‌حدوحصر چاپ می‌شوند و هیچ محدودیتی در عرضهٔ آنها وجود ندارد.
برای مثال، از سال ۱۹۷۱ که نیکسون، رئیس جمهور وقت آمریکا، قرارداد برتون وودز را ملغی کرد، پشتوانهٔ طلا برای دلار از میان برداشته شد. در آن سال قیمت هر اونس طلا معادل ۳۵ دلار بود. اما بعد از این اقدام نیکسون، به اندازه‌ای دلارِ بی‌پشتوانه چاپ شده است که بعد از ۵۰ سال قیمت هر اونس طلا با رشد ۵۷۰۰ درصدی به حدود ۲۰۰۰ دلار رسیده است. این تورم چشمگیر کمابیش در سایر ارزهای فیات هم دیده می‌شود و دلیل عمدهٔ آن چاپ پول است. جالب است بدانید که بیش از ۲۰ درصد از کل دلارهای در گردش، در سال ۲۰۲۰ و بعد از رکود اقتصادی ناشی از کووید ۱۹ چاپ شده است!
عرضهٔ نامحدود و کنترل عرضه توسط یک نهاد، یکی از بزرگترین ایرادات سیستم فیات است و یکی از مهم‌ترین اهداف بیت کوین، برطرف کردن همین مشکل است. دلیل اصلی هاوینگ بیت کوین و نصف شدن پاداش بلاک‌ها در شبکه، کنترل عرضه است. اما چگونه؟
تصور کنید هاوینگ بیت کوین اتفاق نمی‌افتاد و پاداش ۵۰ بیت کوینی برای استخراج هر بلاک تا ابد ادامه پیدا می‌کرد. در این صورت تعداد بیت کوین‌های در چرخه به‌صورت نامحدود افزایش پیدا می‌کرد و همانند سیستم فیات، تورم گریبان بیت کوین را هم می‌گرفت. اما وقتی هر چهار سال یک بار پاداش استخراج نصف می‌شود، رفته‌رفته سرعت عرضهٔ بیت کوین کمتر می‌شود، تا جایی که مقدار عرضهٔ جدید به‌کلی به صفر برسد. به این ترتیب، عرضه نهایی بیت کوین به ۲۱ میلیون واحد رسیده و هرگز بیشتر از این عدد نخواهد شد. این دقیقا برعکس مکانیزم عرضهٔ نامحدود در ارزهای فیات است.
هاوینگ، هوینگ یا هالوینگ
تلفظ صحیح کلمهٔ halving، هَوینگ است. اما در فارسی تلفظ هاوینگ رایج‌تر و جاافتاده‌تر است. گاهی از کلمه هالوینگ هم استفاده می‌شود. اما باید توجه داشت که حرف L در halving تلفظ نمی‌شود، پس بهتر است از کلمه هالوینگ استفاده نشود، با این حال این کلمه ممکن است در برخی منابع فارسی استفاده شود.
به‌صورت کلی، هوینگ صحیح‌ترین و هاوینگ رایج‌ترین تلفظ halving در فارسی است.
تاریخچهٔ هاوینگ‌های انجام شده
اولین هاوینگ بیت کوین در نوامبر ۲۰۱۲ (آبان ۱۳۹۱) اتفاق افتاد. تا این تاریخ، پاداش استخراج هر بلاک، ۵۰ بیت کوین بود. اما بعد از این halving، پاداش نصف شده و به ۲۵ بیت کوین رسید.
در جولای ۲۰۱۶ (تیر ۱۳۹۵)، دومین هاوینگ بیت کوین اتفاق افتاد و پاداش استخراج هر بلاک از ۲۵ به ۱۲.۵ بیت کوین رسید. چهار سال بعد و در می ۲۰۲۰ (اردیبهشت ۱۳۹۹)، سومین هاوینگ بیت کوین رخ داد و پاداش استخراج بلاک به ۶.۲۵ بیت کوین رسید.
مشخص کردن تاریخ دقیق برای هاوینگ بعدی بیت کوین کار آسانی نیست. اما می‌توان تاریخ هاوینگ بعدی را به‌صورت تقریبی تخمین زد. halving بعدی با استخراج بلاک شماره ۸۴۰,۰۰۰ اتفاق خواهد افتاد. می‌دانیم که استخراج هر بلاک بیت کوین به‌صورت میانگین ۱۰ دقیقه زمان می‌برد. با یک محاسبهٔ تقریبی می‌توان گفت که هاوینگ چهارم بیت کوین در روزهای پایانی آوریل ۲۰۲۴ (اوایل اردیبهشت ۱۴۰۳) اتفاق می‌افتد. از طریق این لینک می‌توانید شمارش معکوس تا هاوینگ بعدی را مشاهده کنید.
چند هاوینگ دیگر در پیشِ‌رو داریم؟
همان طور که گفته شد، هاوینگ بیت کوین تقریبا هر ۴ سال یک بار اتفاق می‌افتد. هالوینگ تا زمانی اتفاق می‌افتد که پاداش هر بلاک به کمتر از یک ساتوشی برسد (هر ساتوشی، یک صد‌میلیونم بیت کوین است). طبق محاسبات انجام‌شده می‌دانیم که آخرین بیت کوین کامل (کوین شماره ۲۰,۹۹۹,۹۹۹) در حدود سال ۲۱۴۰ میلادی (سال ۱۵۱۹ شمسی) استخراج می‌شود. این اتفاق در ۳۳ امین هاوینگ بیت کوین رخ خواهد داد.
