بهروز افخمی: به بیضایی جایزه ندادیم تا بتواند فیلم بسازد!

 

بهروز افخمی در یک برنامه تلویزیونی گفت: «در مورد فیلم مسافران در جشنواره فجر که من داور بودم، فیلم‌طوری بود که اگر ندیده گرفته میشد به اعتبار هیئت داوران لطمه میخورد، مسافران ۵ جایزه‌ی اصلی رو در رای‌گیری هیئت داوران برد، اما سید محمد بهشتی آمد و گفت: اگر این کار رو بکنین بیضایی دیگه نمیتونه فیلم بسازه.» 

 

‏توضیح: مسافران در جشنواره فجر ۱۳۷۰ به نمایش درآمد و با وجود گرفتن شش سیمرغ از جمله بهترین بازیگر زن نقش اول و دوم برای جمیله شیخی و فاطمه معتمدآریا به بهرام بیضایی فقط جایزه‌ی ویژه‌ی هیئت داوران داده شد. مسافران در اکران عمومی دچار مشکلاتی شد و بیضایی یک نامه‌ی سرگشاده در اعتراض نوشت که بخش‌هایی از آن را آورده‌ام: «آیا ما اهل یک کشور نیستیم و شما فاتحید و ما مغلوب. تا کی می‌خواهید چماق حساسیت نسبت به بیضایی را بر سر من بکوبید، و من چه کنم که در سال ۱۳۱۷ به دنیا آمده‌ام؟ مسافران نه فحاشی و بد دهنی ِ مُجاز برای یکی را دارد، نه خنده و مسخرگی مُجاز برای یکی دیگر را، نه ساز و ضرب مُجاز این گروه را دارد، نه انتقاد تند اجتماعی مُجازِ گروهی دیگر را، و مطمئن باشید بخت عمده‌ای برای فروش ندارد، جز ساخت و وقارش که می‌خواهید با حذف‌های جدید بهم بزنید. من دستم را می‌شکنم و اجازه نمی‌دهم مرا سانسورچی خودم کنید. من منظور واقعی شما را می‌دانم؛ و در اداره‌ی خود شما هم می‌دانند. از همان آغاز پیدا بود مایلید فیلم‌های دلخواهتان را جلو بکشید و فیلم مرا زمین بزنید و کهنه کنید و بسوزانید؛ همان کاری که با " باشو غریبه‌ی کوچک " کردید. از نظر شما مسافران باید حتما باید روی پرده بیاید ولی حتما باید شکست بخورد. همراه با این نامه من جایزه‌ی سیمرغ بلورین دهمین جشنواره فجر را که به خاطر همین فیلم نُه ماه پیش، توسط همین وزارت ارشاد به من داده شد، همراه با گواهینامه‌ی مربوطش، برای معاونت امور سینمایی پس می‌فرستم.» 

 

‏بیضایی بعد از مسافران تقریبا یک دهه طول کشید تا دوباره بتواند فیلم بلند بسازد (سگ کشی).